Drodzy Rodzice,

       Wiemy jak ważny dla Was jest rozwój dzieci, aby z otaczającego ich świata w pełni mogły czerpać wszystko co najlepsze. Dlatego w tym miejscu postaramy się Was wesprzeć,  zainspirować pomysłami, a także zwrócić uwagę na ważne aspekty w rozwoju dzieci. ;)

Rozwijanie motoryki małej

       Dla kogo? – dla każdego dziecka, ponieważ im więcej dziecko otrzyma stymulacji w zakresie dłoni i palców, tym mniejsza szansa pojawienia się zaburzeń w  opanowaniu umiejętności samoobsługowych, rysowania, artykulacji, oraz najważniejszego pisania.
        Motoryka mała to takie czynności, jak:  chwytanie, pisanie, rysowanie, ugniatanie, malowanie. 
Propozycje zabaw i ćwiczeń, dzięki którym dobrze się bawiąc będą ćwiczyły motorykę małą.
Zacznijmy od usprawniania motoryki małej podczas codziennych czynności domowych
Przede wszystkim samodzielne ubierania się. Rodzicu! Nie wolno wyręczać w tym dziecka. Zakładanie skarpet, zapinanie bluzy na zamek, czy sweterka na guziki, a także wiązanie butów to doskonałe ćwiczenia motoryki małej oraz kształtowaniu własnego poczucia wartości – umiem, potrafię, dam radę.
Segregowanie – np. dobieranie w pary tych samych skarpet. Segregować można także inne elementy, np. groch, kredki (przy okazji robiąc porządek). 
Nawlekanie – np. nitki na igłę. Innym pomysłem może być nawlekanie na sznurek guzików, koralików czy makaronu. Można skorzystać z gotowych propozycji ćwiczeń np. Nawlekaj nie czekaj , Sznurki i dziurki, przeplatanki.
Lepienie – np. ciasta na pierogi itp.  Można także przygotować masy plastyczne – masa solna lub zakupić np. plastelina, ciastolina, modelina. Świetne ćwiczenia dla małej rączki i paluszków a ile zabawy;)
Prace plastyczne
Dzięki nim dzieci rozwijają nie tylko motorykę małą, ale wyobraźnie, kreatywność. Poznają różne struktury, faktury, techniki i narzędzia za pomocą, których mogą tworzyć dzieła.
Możemy tutaj wymienić:
Rysowanie kredkami,
Malowanie farbami, Malowanie rękami, paluszkami wyznaczonej powierzchni np. balonik, malowanie farbami i zamalowywanie dużych powierzchni przy użyciu pędzla. 
Wydzieranie, wyklejanie, posługiwanie się nożyczkami 
- Origami - małe dziecko nie będzie potrafiło złożyć z papieru trójwymiarowego ptaka, ale samo składanie kartek jest już dobrym ćwiczeniem. Należy dostosować poziom trudności do wieku dziecka, najpierw można ćwiczyć składanie kartki na pół, później można przejść do bardziej skomplikowanych operacji.

Inne ćwiczenia kształtujące sprawność grafomotoryczną:
Obrysowywanie szablonów, rysowanie po śladzie, kalkowanie obrazków. Zabawa w pisanie po śladzie, rysowanie szlaczków w książeczkach
Stemplowanie i dziurkowanie.  Polecam gotowe stempelki, choć doskonale sprawdzą się takie zrobione samodzielnie np. z ziemniaka.
Cięcie nożyczkami, nauka wycinania, w późniejszej kolejności cięcie po linii wycinanie konkretnych kształtów. 
Zgniatanie kulek ze zużytych gazet lub niepotrzebnych kartek papieru to doskonała i darmowa metoda ćwiczenia dziecięcych dłoni.
Układanie m.in. puzzli, klocków, różnego typu układanek- patyczaki, tangram.
Zabawy z wylewaniem i przelewaniem wody.
Rzucanie do celu piłek różnej wielkości, obręczy, woreczków.
To tylko kilka wybranych propozycji ponieważ możliwości jest dużo więcej.

Percepcja słuchowa

       Odbiór dźwięków z otoczenia jest bardzo ważny dla każdego człowieka a tym bardziej dla dziecka. Uczy się ono odbierania, rozróżniania i nazywania dźwięków. Zabawy słuchowe uwrażliwiają dziecko na odbiór dźwięków. Brak odpowiedniej stymulacji powoduje, że dzieci mogą mieć duże trudności z odbiorem świata. 
Celem ćwiczeń słuchowych jest m.in.:
uczenie koncentrowania uwagi na sygnałach dźwiękowych,
wypracowanie umiejętności rozróżniania dźwięków otaczającego świata i identyfikowania ich z określonymi sytuacjami, przedmiotami oraz zjawiskami,
identyfikowanie poszczególnych podstawowych realizacji fonemów,
rozróżnianie wariantów realizacyjnych fonemów (czyli poszczególnych głosek).
 

Ćwiczenia słuchowe:

       Rozpoznawanie instrumentów po dźwięku np. flet, trójkąt, marakasy, gitara,pianino
Rozpoznawanie i naśladowanie głosów zwierząt, dźwięków wydawanych przez przedmioty; 
Wsłuchanie się w ciszę - wyłapywanie dźwięków z otoczenia, 
Naśladowanie ilości i tempa uderzeń, np. ołówkiem w stół, zaczynając od kombinacji 3-4 uderzeń (. ..), (. . . ), (...), (. .. ..), (... .). Dziecko nie może widzieć uderzeń ołówka należy go zasłonić, aby nie wspomagało się wzrokiem;
Wyklaskiwanie rytmu piosenki, wierszyka; 
Ćwiczenia słuchowe ułatwiające naukę czytania i pisania (ćwiczenia słuchu fonematycznego):
Wyróżnianie wyrazów w zadaniu, np. „Kuba ma auto”, „To komputer Tomka”. Pytamy: „Ile słów jest w tym zdaniu”, „Powiedz pierwszy wyraz, powiedz ostatni”. (Dziecko przyswaja sobie jednocześnie pojęcie zdania);
Wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów, których nazwy zaczynają się na daną głoskę, np. dom, dach, dynia, deska…;
 Wyróżnianie sylab w wyrazie – rozpoznawanie wyrazów po ilości wyklaskanych lub ułożonych przy pomocy klocków sylab; 
Zabawa w kończenie słów – podajemy pierwszą sylabę, np. ta- i eksponujemy obrazek „tama”, dziecko dopowiada brakującą część wyrazu; 
Wyróżnianie głosek w wyrazach – najpierw samogłosek na początku, na końcu, w środku wyrazu, potem w tej samej kolejności spółgłosek;
 Synteza podanych głosek w wyraz z równoczesnym wyszukiwaniem obrazka o odpowiedniej nazwie, np. l-u-p-a (utrudnienie to synteza bez pomocy obrazka); 
Wybieranie z wypowiedzianego zdania – wyrazu zawierającego daną głoskę, np. „Mama gotuje obiad” – gdzie ukryła się głoska [b]? 
 Zabawa – „Jedzie pociąg załadowany na literę …”, podajemy głoskę, na która powinny się zaczynać wyrazy. Dziecko musi podać wyraz na daną głoskę; 
 Domino obrazkowo-głoskowe (lub sylabowe), wyszukiwanie ciągu obrazków tak, aby ostatnia głoska (lub sylaba) wyrazu była początkową głoską (sylabą) następnego
 

Kilka zabaw doskonalących uwagę słuchową

        „Co tak szeleści?”. Rodzic demonstruje odgłosy różnych szeleszczących rodzajów materiałów i poleca, aby dziecko zapamiętało dźwięki, a następnie zamknęło oczy. Ponownie je demonstruje. Dziecko słuchając odgaduje, co szeleści. 
  „Co przesypuję?” Rodzic demonstruje odgłosy przesypywania różnych sypkich produktów (monet, cukru, kaszy, grochu, fasoli itp.) Przebieg j.w. 
 „Czyj to głos?” Dziecko ma za zadanie odgadnąć ,kto z domowników mówi do niego, zabawę można urozmaicić mówiąc szeptem lub zniekształcając nieco głos. 
„Co tak dźwięczy” Uderzanie łyżeczką o różne przedmioty :stół, szklankę, talerz, kubek. Dziecko identyfikuje poznane wcześniej dźwięki.
„Policz ile ? Rodzic wrzuca do blaszanego pojemnika znajdującego się poza polem widzenia dziecka guziki, orzechy, kasztany , a zadaniem dziecka jest policzyć ile wpadło. 
Propozycje gotowych gier i pomocy:
Trening słuchu. Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową u dzieci, Joanna Graban, Romana Sprawka.
Gumowe ucho. Ćwiczenia percepcji słuchowej dla dzieci w młodszym wieku szkolnym, Małgorzata Podleśna, praca zbiorowa.
Wszystko słyszę! Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową, praca zbiorowa.
Pamięć dźwiękowa Aleksander.

Koncentracja uwagi i pamięć

       Koncentracja uwagi to umiejętność skupiania się na wykonywanej czynności. Koncentracja w połączeniu z dobrą pamięcią to bardzo ważne czynniki, które wykorzystujemy na każdym etapie naszego życia.
Warto  stymulować zdolność zapamiętywania i koncentracji u dzieci – najlepiej w przyjaznej atmosferze, w formie wspólnej zabawy. 

Ćwiczenia oraz gry na pamięć i koncentrację u dzieci:

       Masażyki - Rodzic rysuje palcem  na plecach dziecka prosty obrazek. Zadaniem dziecka jest odgadnięcie co dorosły narysował mu na plecach.
Co to jest? Jakie to jest?- Dorosły zasłania dziecku oczy i daje do rąk dowolny, prosty w kształcie przedmiot, np. drewniany klocek. Dziecko musi zgadnąć co ma  w ręce.
Zapamiętywanie słów -Powtarzanie po dorosłym  ciągu słów, np. auto, lala, dom. Im starsze dziecko, tym więcej słów należy zaproponować do powtórzenia.
Rymowanki - Zapamiętywanie krótkich wierszyków, rymowanek i wyliczanek.
Układanie według wzoru - mozaiki geometrycznej lub koralików wzór, a dzieci wiernie go odwzorowują. Można też zachęcić dziecko do zapamiętania wzoru i odtworzenia go z pamięci (natomiast wzór zostaje zakryty).
Rysowanie oburącz - rysowanie jednocześnie dwoma rękami w powietrzu lub na kartce papieru (w lustrzanym odbiciu) np. słońce, koło, choinka.
Uważne słuchanie - Dorosły wolno czyta opowiadanie, a zadaniem dziecka jest klaśnięcie/tupnięcie  zawsze wtedy, kiedy usłyszy uzgodnione wcześniej słowo, np. tata.
Czego brakuje? - Dorosły kładzie przed dzieckiem w jednej linii kilka przedmiotów. Daje mu chwilkę na przyjrzenie się i zapamiętanie. Teraz zasłania dziecku oczy, a następnie zabiera jakiś przedmiot. Zadaniem dziecka jest odgadnąć, który przedmiot został zabrany. 
Memory - Odnajdywanie par takich samych obrazków 
Znajdź różnice.
Popatrz, zapamiętaj i powiedz - Dziecko ma przed sobą obrazek, na który patrzy przez minutę, starając się zapamiętać jak najwięcej szczegółów. Następnie zakrywa obrazek i ma opowiedzieć jak najdokładniej.
Labirynty
Przerysuj rysunek - Dziecko ma przed sobą rysunek (stopień skomplikowania zależy od umiejętności, wieku dziecka). Jego zadaniem jest jak najdokładniej przerysować obrazek. Następnie wspólnie z dorosłym sprawdza, czy wszystko udało mu się przerysować. 
Odszukaj podaną literę, cyfrę, znak- Dziecko ma przed sobą krótki tekst. Jego zadaniem jest odnaleźć w nim wszystkie znaki na jakie się umówiliśmy.
Propozycje gotowych gier i pomocy:
Gra Pamięć – Aleksander
Gra Dobble
Gra Bystre oczko Adamigo
Gra Memory super pamięć Adamigo
Historyjki obrazkowe na koncentrację, praca zbiorowa, wyd. Harmonia
Karty Pracy na koncentrację. Edukacja przedszkolna, Magdalena Hinz
Sekwencje. Stymulacja prawe i lewej półkuli mózgu. Część 3, Agnieszka Bala

Na podstawie
Bieńkowska K, Słucham, mówię, jestem…, Krosno 2007
Graban J., Sprawka R. , Trening słuchu, Gdańsk 2007
Toska-Mrowiec A., Pojmaj I., Zabawy słuchowe, Gdańsk 2007
Podleśna M., Gumowe ucho, Gdańsk 2012
Bogdanowicz M., Adryjanek A., Rożyńska M., Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Operon, Gdynia 2014.
Bogdanowicz M., Przygotowanie do nauki pisania. Ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichovej, Harmonia, Gdańsk 2004.
Notatki własne ze szkolenia z Terapii ręki.